In de zorg voor jeugd heerst al tijden het DIAJ-virus. DIAJ? Nooit van gehoord zeker. En toch kom ik het veel tegen. DIAJ staat namelijk voor ‘doe-ik-al-járen’. Een ander veelvoorkomend en daaraan gerelateerd fenomeen is de NNG-reflex. Ook die afkorting kent u vast nog niet. Maar ook u komt deze reflex vast regelmatig tegen, NNG staat namelijk voor het ‘niks-nieuws-gehoord’.
Onlangs woonde ik een instructiebijeenkomst bij van de richtlijn Samen beslissen over passende hulp. De bedoeling van zo’n bijeenkomst is om professionals in de zorg voor jeugd kennis te laten maken met een richtlijn opdat ze er in de maanden daarna mee kunnen experimenteren in hun eigen praktijk. Deze bijeenkomst was met de leden van wijk-/jeugdteams uit drie gemeenten. Een levendige bijeenkomst waarin professionals aan de hand van casuïstiek bespraken wat ze uit de richtlijn konden toepassen. Nou, niet zoveel was de conclusie. Veel deden ze namelijk al lang. Achteraf hoorde ik van een aantal deelnemers dat de bijeenkomst was tegen gevallen. Ze hadden namelijk niet zoveel nieuws gehoord: ‘Dit weten we toch allemaal al járen?!’
Een van de belangrijkste kenmerken van een professional is een voortdurende gerichtheid op het verbeteren van het eigen handelen, op het telkens een beetje beter worden in het vak. De jeugdigen en gezinnen waarmee we werken vragen dat ook. Ze willen het liefst een hulpverlener die het vak verstaat, deskundig is, ervaring heeft en die hulp biedt die bij andere gezinnen reeds heeft gewerkt. Dus ja, professionals kennen en weten veel al jaren. Deze overbekende kennis vraagt echter in iedere context en bij iedere jeugdige/ieder gezin opnieuw doordenking over de precieze toepassing. Zeker als de betreffende situatie complex is. Een echte professional is nieuwsgierig naar ieder nieuw inzicht. Een echte professional zoekt niet naar ‘wat ik al wist en wat ik al deed’; een echte professional zoekt naar datgene wat toch weer net iets anders is, een nieuw accent heeft of een nog betere toepassing kent. Een echte professional wil altijd leren.
Wat mij betreft verleggen de professionals in de zorg voor jeugd de komende jaren hun focus van dat ‘doe-ik-al-járen’ naar ‘dat-wil-ik-beter-kunnen’. Bijvoorbeeld door zichzelf telkens weer vragen te stellen, zoals: Dit weet ik al lang, maar doe ik het ook echt? En boek ik dan het gewenste resultaat? Hoe kan dit voor deze specifieke situatie toepasbaar maken? En wat zou ik voor deze jeugdige of dit gezin (nog) beter kunnen doen?
Opdat het DIAJ en NNG snel overwaaien en geen ingeburgerde afkortingen worden.
Oorspronkelijk gepubliceerd op de website van VanMontfoort, http://www.vanmontfoort.nl.